FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Uchylanie się od obowiązku szkolnego przez społeczność polską Prus Zachodnich w przededniu Kulturkampfu w poglądach redakcji czasopisma katolickiego „Pielgrzym”

Data publikacji: 14.09.2023

Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/1 Pedagogika konserwatywna, s. 185-203

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.23.008.18237

Autorzy

Paweł Śpica
Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0170-9834 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Uchylanie się od obowiązku szkolnego przez społeczność polską Prus Zachodnich w przededniu Kulturkampfu w poglądach redakcji czasopisma katolickiego „Pielgrzym”

Abstrakt

W artykule została podjęta problematyka uchylania się społeczności polskiej od obowiązku szkolnego dzieci w Prusach Zachodnich w przededniu Kulturkampfu i prób wywierania wpływu na tę społeczność przez czasopismo „Pielgrzym”, które stanowiło jedno z najbardziej opiniotwórczych polskich pism w badanym regionie. Przedmiot podjętych analiz stanowiły artykuły prasowe publikowane na łamach badanego pisma w latach 1869–1870, w których redaktorzy „Pielgrzyma” dokonali krytycznej analizy postaw społeczności polskiej i kreowali pozytywny wizerunek pruskiej szkoły ludowej. Celem prowadzonych badań było poznanie poglądów prezentowanych na łamach „Pielgrzyma” na uchylanie się niemałej grupy rodziców polskich od posyłania dzieci do wskazanego typu szkół oraz przybliżenie prób edukacyjnego oddziaływania za pomocą wspomnianego pisma na zmianę antyszkolnych postaw prezentowanych przez część polskich rodziców. W artykule przedstawiono stanowisko „Pielgrzyma” w odniesieniu do wychowawczych i dydaktycznych aspektów pracy szkoły. Ukazano rolę nauczyciela oraz zalecenia dotyczące pracy z dziećmi unikającymi obowiązku szkolnego.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bobkowska, Wanda. Nowe prądy w polskim szkolnictwie ludowem w początku XIX w. Kraków: Polska Akademja Umiejętności, 1928.

Bobkowska, Wanda. Pruska polityka szkolna na ziemiach polskich w latach 1793–1806. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1948.

Borodziej, Łucja. Pruska polityka oświatowa na ziemiach polskich w okresie Kulturkampfu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.

Frąckowiak, Wiktor. „Problemy polskiej oświaty elementarnej na Pomorzu Gdańskim w okresie liberalizmu pruskiego (1858–1870)”, Rocznik Gdański 1 (1973): 83–136.

Grygier, Tadeusz. „Geneza ordynacji szkolnej z roku 1845 dla prowincji pruskiej”. Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3 (1966): 358–385.

Krupa, Marianna. „Oświata ludu w Prusach w drugiej połowie XVIII wieku (w świetle ustawodawstwa szkolnego)”. Roczniki Humanistyczne 2 (1977): 279–292.

Nawrot-Borowska, Monika. Nauczanie domowe na ziemiach polskich w II połowie XIX i początkach XX wieku. Zapatrywania teoretyczne i praktyka. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2011.

Pielgrzym: nr 43, 21.10.1869; nr 44, 28.10.1869; nr 45, 4.11.1869; nr 46, 11.11.1869; nr 47, 18.11.1869; nr 49 2.12.1869; nr 50, 9.12.1869; nr 52, 23.12.1869; nr 53, 30.12.1869; nr 6, 10.02.1870; nr 8, 24.02.1870; nr 17, 28.04.1870; nr 20, 19.05.1870.

Regulska, Agnieszka. „Przeobrażenia w modelu i funkcjach rodziny na przestrzeni XIX–XX wieku”. Studia nad Rodziną 1–2 (2011): 235–246.

Romanow, Andrzej. „Pielgrzym” pelpliński w latach 1869–1920. Gdańsk–Pelplin: Instytut Kaszubski, 2007.

Suchan, Edward. Historyczny zarys organizacji szkolnictwa elementarnego w Polsce. Od Komisji Edukacji Narodowej po dobę obecną. Brześć nad Bugiem: [s.n.], 1937.

Szews, Jerzy. Filomaci pomorscy: tajne związki młodzieży polskiej na Pomorzu Gdańskim w latach 1830–1920. Warszawa: Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN, 1992.

Szews, Jerzy. Język polski w szkolnictwie średnim Pomorza Gdańskiego w latach 1815–1920. Gdańsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1967.

Tennstädt. „Über das Landschulwesen in Westpreussen”. Preussische Provinzial-Blätter 9 (1833). W: Pomorze Gdańskie 1807–1850. Wybór źródeł, oprac. Andrzej Bukowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958.

Trzebiatowski, Klemens. „Polityka oświatowa rządów pruskich na Pomorzu Gdańskim w okresie zaboru (1772–1918)”. Rocznik Gdański 1 (1973): 23–80.

Trzeciakowski, Lech. „Wpływ zaboru pruskiego na świadomość społeczeństwa polskiego”. Dzieje Najnowsze 4 (1977): 117–127.

Informacje

Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/1 Pedagogika konserwatywna, s. 185-203

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Uchylanie się od obowiązku szkolnego przez społeczność polską Prus Zachodnich w przededniu Kulturkampfu w poglądach redakcji czasopisma katolickiego „Pielgrzym”

Angielski:

Evasion of Compulsory Education by the Polish Community of West Prussia on the Eve of Kulturkampf in the Views of the Editors of the Catholic Magazine Pielgrzym (Pilgrim)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-0170-9834

Paweł Śpica
Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0170-9834 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska

Publikacja: 14.09.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Paweł Śpica (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Sugerowane cytowania: Chicago

Paweł, Śpica. " Uchylanie się od obowiązku szkolnego przez społeczność polską Prus Zachodnich w przededniu Kulturkampfu w poglądach redakcji czasopisma katolickiego „Pielgrzym”" Polska Myśl Pedagogiczna. Sep 14, 2023. https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/uchylanie-sie-od-obowiazku-szkolnego-przez-spolecznosc-polska-prus-zachodnich-w-przededniu-kulturkampfu-w-pogladach-redakcji-czasopisma-katolickiego-pielgrzym